منوچهر محمدی معاون سابق آموزش و پژوهش وزارت امور خارجه و رئیس شورای راهبری وزارت امور خارجه در دوران شهید امیرعبداللهیان در نشست علمی که با موضوع «بازخوانی تجربه تاریخی مذاکرات ایران و آمریکا» که شامگاه چهارشنبه ۲۴ بهمن‌ماه در مرکز تخصصی تمدن نوین اسلامی برگزار شد، اظهار کرد: در طول ۴۶ سال گذشته، ایالات متحده آمریکا از روش‌های مختلفی برای تقابل با جمهوری اسلامی ایران استفاده کرده، اما به نتیجه مطلوب خود نرسیده است، بررسی تحولات این سال‌ها نشان می‌دهد که واشنگتن تمامی راه‌های ممکن را برای براندازی نظام ایران آزموده اما با شکست مواجه شده است.
وی افزود: از ابتدای انقلاب اسلامی، آمریکا با بهره‌گیری از بحران‌های سیاسی و امنیتی، حمایت از گروه‌های تروریستی مانند منافقین و فرقان، تحریک جریان‌های تجزیه‌طلب، و ایجاد منازعات قومی از جمله در مناطق عرب، کرد، ترک، بلوچ و ترکمن تلاش کرده است تا ثبات کشور را به چالش بکشد، همچنین، کودتاهای متعددی از جمله کودتای معروف نوژه، جنگ تحمیلی، حادثه طبس و فتنه‌های مختلفی مانند فتنه خلق مسلمان، ماجرای قائم‌مقام رهبری، حوادث سال ۱۳۸۸ و ناآرامی‌های اخیر با شعار «زن، زندگی، آزادی» را سازماندهی کرده است.
استاد مرکز تخصصی تمدن نوین اسلامی گفت: علاوه بر این، سیاست تحریم‌های گسترده و اعمال فشار حداکثری نیز نتوانسته است اهداف موردنظر آمریکا را محقق کند، در نتیجه، به نظر می‌رسد که اکنون تنها گزینه‌ای که برای آمریکا باقی مانده، مذاکره با ایران است.
وی ادامه داد: کارشناسان بر این باورند که برداشت ایالات متحده از مذاکره با ایران فراتر از یک گفت‌وگوی دیپلماتیک متعارف است، آمریکا همواره در سیاست خارجی خود موضعی سلطه‌جویانه اتخاذ کرده و مذاکره را ابزاری برای تحمیل خواسته‌های خود می‌داند، این نگاه مبتنی بر برتری‌جویی و قدرت‌مداری است، به‌گونه‌ای که سیاستمداران آمریکایی معتقدند داشتن قدرت، به‌ویژه توانایی‌های نظامی و اقتصادی، مشروعیت‌بخش ادعاهای آنها در عرصه بین‌المللی است.
استاد محمدی گفت: این نگرش ریشه در آموزه‌های فکری و ایدئولوژیک غرب دارد، نیکولو ماکیاولی، اندیشمند قرن دوازدهم، در کتاب خود شهریار تصریح می‌کند که یک حاکم برای حفظ قدرت، مجاز به فریب، پیمان‌شکنی و دروغ است، چنین دیدگاهی در سیاست‌های غربی نمود یافته و موجب شده تا مذاکره نه به‌عنوان یک فرایند برابر، بلکه به‌عنوان ابزاری برای تحمیل شروط موردنظر آمریکا تعریف شود.وی افزود: در همین راستا، ریچارد نفیو، از معماران اصلی تحریم‌های آمریکا علیه ایران، چندی پیش در مقاله‌ای تأکید کرد که واشنگتن تمامی ابزارهای تحریمی ممکن را علیه ایران به کار گرفته، اما این سیاست‌ها نه‌تنها بی‌نتیجه بوده، بلکه اثر معکوس داشته است، به گفته وی، تحریم‌ها به جای تضعیف ایران، زمینه خودکفایی و تقویت توان داخلی این کشور را فراهم کرده است، بر این اساس، مقامات آمریکایی اکنون به این نتیجه رسیده‌اند که تنها گزینه باقی‌مانده برای تأثیرگذاری بر ایران، ورود به مذاکرات است.
وی با اشاره به تغییر رویکرد آمریکا در مواجهه با ایران گفت: کارشناسان معتقدند که اعتماد به ایالات متحده، جز در شرایطی که این کشور دچار ضعف و افول باشد، امکان‌پذیر نیست.
این مسئول وزارت خارجه گفت: آمریکا همواره به‌عنوان یک قدرت جهانی تلاش کرده است سیاست‌های خود را بر دیگر کشورها تحمیل کند، اما روند تحولات اخیر نشان می‌دهد که موقعیت این کشور در حال تضعیف است.
دکتر محمدی گفت: در گذشته، مقامات آمریکایی به‌طور مداوم از گزینه نظامی علیه ایران سخن می‌گفتند و این تهدید را بر روی میز مذاکره قرار می‌دادند، اما در سال‌های اخیر، چنین ادعاهایی کمتر مطرح شده است، یکی از دلایل این تغییر رویکرد، ایستادگی قاطع جمهوری اسلامی ایران و تجربه‌های میدانی مانند حمله به پایگاه عین‌الاسد است.وی با اشاره به حمله ایران به پایگاه آمریکا گفت: پس از شهادت سردار قاسم سلیمانی، ایران در پاسخ به این اقدام، پایگاه عین‌الاسد را مورد حمله موشکی قرار داد، این حمله در حالی انجام شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، پیش از آن تهدید کرده بود که ۵۲ نقطه از جمله اماکن فرهنگی ایران را هدف قرار خواهد داد.
این استاد برجسته سیاست خارجه در پایان اظهار داشت: با این حال، پس از حمله ایران، آمریکا هیچ واکنش نظامی نشان نداد، ترامپ در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره علت خودداری از اقدام متقابل، اذعان کرد که نگران حمله مجدد ایران به پایگاه‌های دیگر آمریکا بوده است.وی در پایان بیان کرد: این تحولات نشان‌دهنده تغییر معادلات قدرت در منطقه و کاهش کارایی تهدیدات نظامی آمریکا علیه ایران است، به‌گونه‌ای که این کشور اکنون ناگزیر به استفاده از ابزارهای دیپلماتیک و مذاکره شده است.