بسم الله الرحمن الرحیم
به گزارش معاونت گفتمان‌سازی مرکز تخصصی تمدن نوین اسلامی، حضرت امام خامنه‌ای حفظه‌الله در دیداری که با جمعی از کارگزاران حجّ در تاریخ ۱۷/۰۲/۱۴۰۳ در مورد «حجّ برائتی» نکات بسیار مهمی را بیان کردند که به همین منظور گفتارهایی پیرامون این مسئله مهم توسط اساتید این مرکز که با بیانی شیوا و دلنشین ارائه گردیده است. این گفتارها در قالب متن و کلیپ آماده شده و تقدیم نگاه پرمهر شما می گردد. سومین گفتار متعلق می باشد به جناب دکتر سید رسول فاطمی استاد درس «غرب‌شناسی» مرکز تخصصی تمدن نوین اسلامی که در ادامه می آید.
استاد فاطمی در ابتدا ضمن با اهمیت دانستن موسم حج بیان داشت: حج جامع دنیا و آخرت، عبادت و سیاست است و اساسا حج نقطه اتصال این دوبه هم می باشد. حضرت امام خامنه ای حفظه الله در سخنرانی هایی که پیرامون مقوله حج دارند، ابتدا بعد عبادی حج را متذکر شده و سپس بعد اجتماعی آن را و این وجه مشترک تمام سخنرانی های ایشان پیرامون حج در طول این سال ها بوده است و در آخرین سخنرانی که در دیدار با جمعی از کارگزاران حج داشتند نیز هردو وجه را متذکر شدند.
وی ادامه داد: در روایات وارد شده که اگر کسی مستطیع باشد و حج نرود و یا حج برود و آن را درک نکند و از دنیا برود، یا یهودی محشور می شود یا مسیحی. این تفاوتی که بین یهودیت و مسیحیت وجود دارد؛ در اصل تفاوت دنیای بدون آخرت یا آخرت بدون دنیا است. هر وقت در روایات یهود و نصارا به این شکل ممتاز و متقابل با هم در قیاس با اسلام لحاظ می شوند، منظور نسبت جدا افتاده دنیا و آخرت از همدیگر است. اسلام جامع دنیا و آخرت است برخلاف یهود که مظهر دنیاست منهای گرایش به آخرت و معاد و مسیحیت هم مظهر آخرتیست که دنیا ندارد. اسلام نه بی اعتنایی به معاد در آن هست و نه رهبانیت، در روایات ما وارد شده که؛ بدل از رهبانیت در اسلام، حج و جهاد می باشد. به بیان دیگر حج در اسلام نقطه اتصال دنیا و آخرت بوده و به همین جهت اگر کسی آن را درک نکند یهودی یا مسیحی محشور می شود.
استاد مرکز تخصصی تمدن نوین اسلامی با مهم برشمردن نقش انقلاب اسلامی در برجسته شدن جایگاه حقیقی حج، تصریح کرد: تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی التفاطی به جایگاه حقیقی حج نبود. اگر امت ها از تشکیل حکومت اسلامی دست بکشند، بسیاری از شرایع مورد چشم پوشی واقع می شوند و بسیاری از اعمال عبادی از باطن خود دور می شوند، اما عبادتی که به کل قلب شده و از کانون توجهات خارج می گردد، حج است. حج اگر در افق اراده واستمرار تشکیل حکومت دینی و بیداری مسلمان ها در افق یک انقلاب جهانی در نظر گرفته شود، جایگاه حقیقی آن برای مسلمانان پدیدارمی گردد. در این جهانی که ولع و حرص مصرف بر آن غلبه دارد، اگر اتحاد مسلمانان در یک اجتماع تاریخی مثل حج نباشد و ضرورت احساس یک تجدید عهد دوباره با حقیقت اسلام نباشد، حج به یک سفر توریستی تبدیل می شود.
سید رسول فاطمی ادامه داد: قبل از انقلاب شکوهمند انقلاب اسلامی مسئله «برائت» که در ذات حج است، مغفول مانده بود و بر خلاف تصور عامه که حج را مجموعه ای از اعمال عبادی می داند که برائت نیز جزئی از آن است، در واقع حج از آن جهت که یک راه ایجابی ایجاد می کند این راه دفع کننده بی راهه ها است، پس بدون بعد سلبی آن که برائت است اصلا حج معنی پیدا نمی کند. امام خامنه ای هم در دیدار اخیر خود با جمعی از کارگزاران حج مسئله «حج برائتی» را مطرح کردند، اما نکته ای که باید بدان توجه زیادی داشت این می باشد که: فرمایشات امام خامنه ای یک درک درست از زمان، جایگاه، تکلیف و مطالبه ای که به عنوان یک مسلمان باید داشته باشیم را برای ما مشخص می کند. خداوند متعال در آیه شریفه «الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِن دِينِكُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلاَمَ دِينا * فَمَنِ اضْطُرَّ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍ لِّإِثْمٍ فَإِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ»، می فرماید: از امروز نترسید، البته در اینکه همیشه عمر تنها باید از خداوند متعال ترسید، جای هیچ شکی نیست، اما خداوند متعال در این آیه تاکید دارند که پس از واقعه غدیر، یک فضایی برای مسلمانان ایجاد شده که در آن دشمنان نمی توانند به آنها آسیبی بزنند و به همین جهت نباید از آنها ترسید. حضرت آقا نیز ما را به این نکته توجه می دهند که؛ در عصر ما نیز یک افق بزرگ پس از عملیات «طوفان الاقصی» ایجاد شده که نباید از دشمنان ترسید و با اطمینان خاطر این پیام را که« وقت آزادی امت های اسلامی از سلطه استکبار جهانی فرا رسیده است»، به حجاج بیت الله الحرام با صدایی رسا رساند.
استاد غرب شناسی مرکز تخصصی تمدن نوین اسلامی، تصریح کرد: نکته مهم دیگری که باید به آن توجه داشت این است که: خطاب حج برائتی فقط برای کسانی که به حج مشرف می شوند نیست، بلکه همه ما مسلمانان را شامل می شود. در این ایام حج فرصت بسیار خوبی است که اندیشه کنیم جایگاه این حج در عالم کجاست؟ در واقع اندیشیدن به حج، اندیشیدن به جایگاه اسلام در آینده جهان است. باید به این موارد اندیشید که؛ حج وقت زنده شدن دوباره شوکت و قدرت اسلام است، انتظار کشیدن برای وحدت مسلمانان است، متذکر شدن برائت به این معنایی که بیان شد است. ما باید توقع خودمان را در اندازه این موارد که ذکر شد، زیاد کنیم و به کم قانع نباشیم که مثلا در ایام حج، آنهایی که مشرف شدند چند عمل عبادی انجام دهند و ما هم برای سلامتی آنها دعا کنیم.
وی در پایان بیان داشت: موسم حج زمان پیوند بین زمین وآسمان است و ما در طول این سال های پس از انقلاب راه اندیشیدن به این حقایق و درک آن را برای عموم نگشوده ایم. درک این حقیت حج همانا و قرار گرفتن در قله انقلاب اسلامی همانا، چون انقلاب اسلامی حاصل همین پیوند است. در ضمن ما باید طول سال در افق حج به نسبت بین دین و دنیا در انقلاب اسلامی بیاندیشیم. چون انقلاب اگر بخواهد حرکت رو به جلو داشته باشد، باید بین زندگی متعارف مردم که در سیطره سکولاریسم است و دین، یک نسبت منایب پیدا کند و این یکی از مسائل بسیار مهم انقلاب اسلامی است.